Program Z rzeką Wisłą przez Polskę płyniemy, ciekawostki, baśnie, legendy poznajemy był odpowiedzią na inicjatywę Fundacji Rok Rzeki Wisły związaną z ogłoszeniem roku 2017 Rokiem Rzeki Wisły. Rok Rzeki Wisły miał uczcić 550. rocznicę pierwszego wolnego flisu na Wiśle (rzeczny spław drewnianymi galarami wiślanymi, które przewoziły towary, ludzi, zboże). Wisła to jeden z symboli Polski. Jest obecna w pamięci narodowej Polaków jako rzeka związana z naszymi dziejami. Nie jest „zwykłą rzeką”, ale rzeką z którą związane są legendy, podania, zwyczaje, widnieje w twórczości malarskiej, literackiej
i muzycznej.
Zajęcia odbywały się na świetlicy oraz w Miejskiej i Gminnej Bibliotece Miejskiej im. Z. Skibińskiego. Inspiracją do spotkań był wiersz Cz. Janczarskiego pt. „Płynie Wisła, płynie…” z którym odwiedzaliśmy polskie miasta przez które przepływa Wisła i poznawaliśmy związaną z nimi historię, geografię, zabytki, legendy, zwyczaje i tradycje regionów. Naszą podróż rozpoczęliśmy na Baraniej Górze gdzie swój początek ma Wisła. Wyjaśniliśmy pojęcie „rzeka” i poznawaliśmy królową polskich rzek – Wisłę jako szczególny obiekt geograficzny. Czytaliśmy wiersze: L. J. Kern „Wisła”, Cz. Janczarski „Płynie Wisła”,
F. Fenikowski „Legenda o Wisełce”, T. Kubiak „Rozmowa”, M. Konopnicka „Jak szła Wisła do morza”, W. Broniewski „Wisła” i poznaliśmy „Legendę o powstaniu Wisły”. Kolejnym miastem był Kraków. Zwiedzaliśmy Kraków na podstawie prezentacji multimedialnej. Poznaliśmy takie zabytki jak: Zamek królewski na Wawelu, Katedrę krakowską, Dzwon Zygmunta, Kościół Mariacki, Smoczą jamę, Sukiennice, Rynek Główny, Wieżę ratuszową, Barbakan, Bramę Floriańską. Przybliżyliśmy postać Jana Pawła II, poznaliśmy krakowskie ciekawostki: Pochód Lajkonika i strój krakowski. Dzieci pracowały z mapą i tańczyły krakowiaka. Odbyły się też zajęcia plastyczne na których dzieci wykonały figurkę smoka
z plasteliny, mogły kolorować kolorowanki, wyklejać herb Krakowa oraz uczyć się rysować smoka węglem. Poznane krakowskie legendy to: „Legenda o Smoku Wawelskim”, „Legend
o wieżach kościoła Mariackiego”, „Legenda o Wandzie, co nie chciała Niemca”.
W październiku odwiedziliśmy Sandomierz, Kazimierz Dolny i Puławy. Na podstawie albumów, przewodników i własnych wspomnień z wycieczek poznaliśmy takie zabytki
i atrakcje: Zamek Królewski, Rynek, Ratusz w Sandomierzu, Farę, Rynek i Kamienice Przybyłowskie w Kazimierzu Dolnym, Świątynię Sybilli, Pałac Czartoryskich i Zakłady Azotowe na Puławach. Poznane legendy związane z tymi miastami to: „Legenda o Halinie Krępiance”, „Legenda o rękawiczkach Królowej Jadwigi”, „O kogucie z Kazimierza co diabła przechytrzył”, „O królu Kazimierzu i pięknej Esterce”, „Rozbójniczka Anna”. Na każdych zajęciach prezentowana była prezentacja multimedialna, pracowaliśmy z mapą, oglądaliśmy przewodniki, leksykony i albumy. Odbywały się również zajęcia plastyczne i zabawy ruchowe i taneczne np. Zagadki Ojca Mateusza.
Najwięcej czasu poświęciliśmy na zwiedzanie i poznawanie Warszawy – jako naszej stolicy Polski. Stare Miasto, Archikatedra św. Jana Chrzciciela, Rynek, Grób Nieznanego Żołnierza, Pałac Prezydencki, Powązki, Pałac Kultury i Nauki, Plac Defilad, Belweder, Stadion Narodowy oraz wiele pomników i budowli charakterystycznych tylko dla tego miasta, a tak ważnych dla nas. Rozmawialiśmy o Warszawie współczesnej i tej z II wojny światowej. Wysłuchaliśmy legendy „O warszawskiej syrence”, „O Bazyliszku” i „Złotej kaczce”. Wyklejaliśmy szablon warszawskiej syrenki plasteliną, kolorowaliśmy gotowe ilustracje przedstawiające zabytki naszej stolicy, wyklejaliśmy herb Warszawy. Rozwiązywaliśmy quiz o Warszawie. Spotkaniu towarzyszyła wystawa książek, zdjęć, map
i albumów.
Katedra na wysokim nadwiślańskim Wzgórzu Tumskim, Stary Rynek, Wieża Ciśnień, Amfiteatr i najdłuższe molo rzeczne to tylko niektóre poznane atrakcje Płocka. Wysłuchaliśmy: „Legendę o płockiej wodnicy” i „Legendę o powstaniu hejnału płockiego”. Poznaliśmy również fraszki płockie.
Miasto w województwie kujawsko – pomorskim do którego dotarliśmy to Toruń. Rynek Staromiejski, Krzywa Wieża, Pomnik Mikołaja Kopernika i przepiękny Bulwar Filadelfijski to atrakcje Torunia. Podczas wizyty w tym mieście odbyły się zajęcia kulinarne.
Poznaliśmy różne przepisy na toruńskie pierniczki i je upiekliśmy. Poznaliśmy najważniejsze wydarzenia z życia sławnego astronoma Mikołaj Kopernika. Przeczytaliśmy legendy
o „Toruńskich piernikach”, „O flisaku i żabach”, „O najstarszym toruńskim dzwonie Tuba Dei”.
U ujścia Wisły do morza leży – Gdańsk – ostatni nasz punk na mapie, który zaplanowaliśmy zwiedzić. Gdańszczanie zbudowali w swoim mieście wiele pięknych domów. Podczas wojny legły one w gruzach, ale najcenniejsze gdańskie zabytki, podobnie jak warszawskie zostały odbudowane. Należą do nich: Gdański Ratusz, stary nadrzeczny żuraw czyli dźwig, piękny budynek tak zwany Dwór Artusa, ulica Mariacka to tylko niektóre miejsca charakteryzujące to miejsce. Na zajęciach zaprezentowana została prezentacja multimedialna, pracowaliśmy z mapą, oglądaliśmy przewodniki, leksykony i albumy. Rozmawialiśmy o skarbach Bałtyku, wykonaliśmy prace plastyczne. Wysłuchaliśmy legendy „Dlaczego Bałtyk jest słony?”, wykonaliśmy eksperyment z solanką.
Na koniec zajęć odbyła się prelekcja podsumowująca i inscenizacja pt. „Z Wisłą do Bałtyku”. Dzieci, które prowadziły zeszyty do zajęć otrzymały pamiątkowe dyplomy.
Zajęcia były organizowane ciekawie, pobudzały dzieci do myślenia, poszukiwania,
a przede wszystkim do działania. Realizacja programu pt. Z rzeką Wisłą przez Polskę płyniemy ciekawostki, legendy poznajemy umożliwiła każdemu dziecku poszerzyć i pogłębić wiadomości zgodnie z indywidualnymi możliwościami, przy wykorzystaniu różnorodnych środków, form i metod pracy.
„Wędrówka wzdłuż Wisły przez nadwiślańskie miasta i miasteczka
to krótki kurs dziejów Polski. (…) Wisła nie jest zbyt ważna dla Europy, jest ponad dwukrotnie krótsza od Wołgi, krótsza od Dunaju, Renu, Dniepru. Prawie całe jej dorzecze leży w Polsce, jest więc rzeką lokalną, ale za to lokalną w szczególny sposób! Na nitkę Wisły dzieje nawlekały największe perły tego kraju: Kraków, Warszawę, Toruń, Gdańsk” (A. Bujak Nad Wisłą, 1996 r.).
- Jaśczak